1. Tóm tắt vụ việc
Vào ngày 14/10/2024, bà N.T.N (sau đây gọi tắt là “bà N”), cư trú tại Quảng Nam đã mua hai tờ vé số do Công ty TNHH Một thành viên Xổ số kiến thiết tỉnh Thừa Thiên Huế (sau đây gọi tắt là “Công ty xổ số”) phát hành. Trong kỳ quay số trúng thưởng diễn ra chiều cùng ngày, bà N phát hiện một tờ trúng giải đặc biệt 2 tỷ đồng và một tờ trúng giải phụ trị giá 50 triệu đồng.
Do sơ suất gặp trời mưa khi đi đường nên hai tờ vé số của bà N bị ướt và dính lại với nhau. Mặc dù, bà N đã cẩn thận tách rời hai tờ vé số để sấy khô để đem đi nhận thưởng nhưng tờ vé số trúng giải đặc biệt vẫn bị rách một phần góc, mất đi phần chân chữ số hàng đơn vị (phần rách rời đã không còn). Vậy nên, Công ty xổ số đã từ chối việc trả tiền thưởng cho bà N với lý do tờ vé không đáp ứng điều kiện “vé xổ số lĩnh thưởng phải còn nguyên hình, nguyên khổ, không rách rời” theo quy định tại khoản 1 Điều 31 Thông tư 75/2013/TT-BTC ngày 04/06/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn chi tiết về hoạt động kinh doanh xổ số (sau đây gọi tắt là “Thông tư 75”).
Để làm rõ tính hợp lệ của tờ vé, hai bên đã đưa vé số đến Cơ quan Công an giám định. Kết quả giám định cho thấy tờ vé số trúng thưởng là vé thật, số không bị tẩy xóa. Tuy nhiên, phía Công ty xổ số vẫn chỉ chấp nhận trao thưởng đối với tờ vé số trúng giải phụ, tiếp tục từ chối trả thưởng tờ vé số trúng giải đặc biệt của bà N.
Không đồng ý với quyết định này của Công ty xổ số, ngày 13/11/2024, bà N đến Tòa án nhân dân Thành phố Huế (sau đây gọi tắt là “TAND”) nộp đơn khởi kiện, yêu cầu TAND giải quyết vụ việc.
2. Bình luận ngắn
Phía Công ty xổ số lập luận rằng việc không trả thưởng là phù hợp với đoạn 1, khoản 1 Điều 31 Thông tư 75, vì vé số trúng giải đặc biệt đã bị rách góc, mất một phần dãy số nên không đáp ứng điều kiện “còn nguyên hình, nguyên khổ, không rách rời.”
Tuy nhiên đối với vụ việc này, D&P Legal cho rằng phía Công ty xổ số cần phải xem xét toàn diện hơn các khía cạnh không bị loại trừ khả năng trả thưởng của tờ vé số. Bởi vì, tờ vé số bị rách là do nguyên nhân khách quan, không phải do bà N cố ý làm hư hỏng, sai lệch, tẩy xóa và cũng không có hành vi gian lận, làm giả nào. Đồng thời, kết quả giám định từ Cơ quan Công an cũng khẳng định tờ vé số của bà N là thật, các số không bị tẩy xóa, và phần rách khớp với cùi vé của Công ty xổ số. Điều này chứng minh vé số vẫn đảm bảo tính hợp lệ nếu nhìn ở góc độ quy định theo đoạn 2, khoản 1 Điều 31 Thông tư 75.
Thêm vào đó, D&P Legal nhận thấy thực tế mục đích của quy định tại khoản 1 Điều 31 Thông tư 75 là nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận, làm giả vé số nhằm đảm bảo được quyền lợi chính đáng cho người trúng thưởng hợp lệ. Do đó, Công ty xổ số không nên áp dụng các quy định của pháp luật một cách cứng nhắc để từ chối việc trả thưởng cho bà N. Việc làm này của Công ty có thể dẫn đến thiệt hại lớn cho các khách hàng ngay tình cũng như ảnh hưởng đến uy tín của Công ty xổ số.
Một câu hỏi khác cũng cần đặt ra là bản chất của xổ số là “dãy các con số” hay là “tờ vé số”, D&P Legal cho rằng “dãy các con số” là nội dung cốt lõi, còn “tờ vé số” chỉ là hình thức ghi nhận, lưu giữ các con số đó mà thôi. Vậy khi đủ điều kiện xác định bà N là chủ sở hữu của “dãy các con số” trúng thưởng đặc biệt thì nên công nhận và trao thưởng cho bà N.
Tóm lại, D&P Legal hy vọng TAND và Công ty xổ số cần thiết áp dụng quy định tại đoạn 2 khoản 1 và khoản 2 Điều 31 Thông tư 75 để giải quyết vụ việc này để đưa ra quyết định công bằng, minh bạch và nếu không có dấu hiệu gian lận thì Công ty xổ số nên xem xét chi trả giải thưởng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng.
Trích dẫn Điều 31 Thông tư 75:
“Điều 31. Điều kiện của vé xổ số lĩnh thưởng
1. Điều kiện vé xổ số lĩnh thưởng phải còn nguyên hình, nguyên khổ, không rách rời, không chắp vá, không tẩy xoá, không sửa chữa và còn trong thời hạn lĩnh thưởng theo quy định.
Trường hợp do các nguyên nhân khách quan, vé xổ số trúng thưởng bị rách rời nhưng vẫn còn đủ căn cứ để xác định hình dạng ban đầu, tính xác thực của tờ vé, vé không thuộc đối tượng nghi ngờ gian lận, vị trí rách rời không ảnh hưởng đến các yếu tố để xác định trúng thưởng thì công ty xổ số kiến thiết tổ chức thẩm tra xác minh và quyết định việc trả thưởng hay từ chối trả thưởng cho khách hàng. Thẩm quyền quyết định là Chủ tịch, Tổng giám đốc (Giám đốc) công ty xổ số kiến thiết được quy định cụ thể tại Thể lệ tham gia dự thưởng xổ số quy định tại Điều 8 Thông tư này.
2. Căn cứ vào quy định nêu trên, công ty xổ số kiến thiết quy định tại Thể lệ tham gia dự thưởng xổ số cụ thể về điều kiện của vé lĩnh thưởng, các trường hợp vé bị rách rời và vị trí bị rách rời được xem xét thẩm tra để quyết định trả thưởng hoặc từ chối trả thưởng cho khách hàng.”